Pytanie „kiedy siać kukurydzę?” pojawia się w każdym gospodarstwie, w którym prowadzona jest uprawa kukurydzy. Najważniejszym kryterium jest temperatura gleby na głębokości umieszczania nasion. W praktyce rolniczej przyjmuje się, że siew kukurydzy można rozpocząć, gdy temperatura gleby osiągnie przynajmniej 7-8 °C na głębokości siewu. To właśnie temperatura, a nie data w kalendarzu, powinna być głównym wyznacznikiem startu siewów.
Optymalna warunki glebowe do siewu kukurydzy
Gdy temperatura gleby na głębokości siewu wynosi 7-8°C, warunki termiczne i wilgotnościowe są z reguły bardzo dobre. Ziarniaki szybko pobierają wodę z gleby, proces kiełkowania przebiega sprawnie, a wschody są równomierne. Szybkość nagrzewania gleby zależy od jej typu. Gleby ciężkie i wilgotne osiągają optymalną temperaturę później niż gleby lekkie, które szybko się nagrzewają, ale również szybko tracą wilgotność.
Fenologiczny termin siewu kukurydzy nasiona (fraza z LHF) zbiega się z kwitnieniem mniszka lekarskiego i porzeczki czerwonej. Występujące wiosną coraz częściej ekstrema pogodowe, powodują, że obserwacja przyrody jest niewystarczająca i należy kierować się przede wszystkim temperaturą gleby.
Terminy siewu w różnych regionach Polski
Termin siewu kukurydzy różni się znacząco w zależności od położenia geograficznego. Pierwsze zasiewy wykonywane są na południu Polski, zwykle pod koniec II dekady kwietnia. W środkowej Polsce typowy termin to III dekada kwietnia do I dekady maja. Najpóźniej kukurydzę sieje się na północy — nawet w I dekadzie maja- ze względu na wolniejsze nagrzewanie gleby i krótszy sezon.
Różnice między typami flint i dent
Odpowiedź na pytanie „kiedy siać kukurydzę?” zależy również od typu odmiany. Kukurydza typu flint może być wysiewana przy temperaturze gleby 7-8°C, co czyni ją idealną na gleby ciężkie, wolno nagrzewające się. Nasiona wolno pobierają wodę z gleby, ale rośliny po wschodach mają dużą dynamikę wzrostu.
Kukurydza typu dent wymaga wyższej temperatury – 10-12 °C. Rekomendowana jest na gleby lekkie, szybko nagrzewające się. Tempo pobierania wody przez nasiona jest duże, ale wzrost początkowy roślin jest wolniejszy. W praktyce zasada różnicowania terminu siewu rzadko jest przestrzegana, co może prowadzić do problemów ze wschodami.
Konsekwencje błędnego wyboru terminu
Siew kukurydzy w niewystarczająco ogrzaną glebę (poniżej 7°C) wydłuża kiełkowanie, zwiększa ryzyko zgorzeli siewek i może prowadzić do zamierania kiełkujących roślin, jeśli temperatura spadnie poniżej 5°C. Straty mogą sięgać 30-50% obsady. Z tego względu wczesny siew kukurydzy jest niewskazany i może prowadzić do znacznych strat w obsadzie, które wpływają bezpośrednio na obniżenie plonu.
Zbyt późny siew niesie inne problemy. Wiosną często występuje deficyt wilgoci glebowej, co opóźnia wschody mimo wysokiej temperatury. Rośliny nie wykorzystują pełnego potencjału do budowania biomasy, są bardziej wrażliwe na stres suszy i mają słabiej rozwinięty system korzeniowy. Opóźnione dojrzewanie ziarna zwiększa też koszty suszenia.
Parametry techniczne siewu
Siew kukurydzy wykonywany jest siewnikiem punktowym w rozstawie rzędów 75 cm. Optymalna obsada wynosi 7-9 roślin/m², w zależności od kierunku użytkowania (kukurydza na ziarno 7-8, na kiszonkę 8-9), cech odmiany (typ kolby fix wymaga sztywnego przestrzegania zaleceń, flex pozwala na elastyczność) oraz jakości stanowiska.
Głębokość siewu powinna być dostosowana do typu gleby. Na glebach lekkich, szybko przesuszających się, rekomendowany jest siew na głębokości 6-8 cm. Na glebach zwięzłych i wilgotnych kukurydza może być siana płycej – 3-4 cm. Dostosowanie głębokości pozwoli na optymalne wykorzystanie właściwości gleby.
Siew kukurydzy należy przeprowadzić, gdy temperatura gleby na głębokości siewu wynosi minimum 7-8°C dla flinta i 10-12°C dla denta, a prognoza pogody nie zakłada spadków temperatury powietrza. Temperatura gleby jest ważniejsza niż data kalendarzowa. Lepiej tydzień później niż dzień za wcześnie — straty z przedwczesnego siewu są większe.
FAQ – co warto wiedzieć o terminie siewu kukurydzy
Kiedy można rozpocząć siew kukurydzy?
Siew kukurydzy można rozpocząć, gdy temperatura gleby na głębokości siewu osiągnie minimum 7-8°C, a nie według konkretnej daty kalendarzowej. To właśnie temperatura gleby, a nie termin w kalendarzu, powinna być głównym wyznacznikiem rozpoczęcia siewów. Fenologicznie termin siewu zbiega się z kwitnieniem mniszka lekarskiego i porzeczki czerwonej, jednak ze względu na coraz częstsze ekstrema pogodowe należy kierować się przede wszystkim pomiarem temperatury gleby.
Czy termin siewu kukurydzy jest taki sam w całej Polsce?
Nie, termin siewu różni się znacząco w zależności od położenia geograficznego gospodarstwa. Na południu Polski pierwsze zasiewy wykonuje się zwykle pod koniec II dekady kwietnia, w środkowej Polsce typowy termin to III dekada kwietnia do I dekady maja, a na północy najpóźniej — nawet w I dekadzie maja ze względu na wolniejsze nagrzewanie gleby.
Czy typ odmiany kukurydzy wpływa na termin siewu?
Tak, kukurydza typu flint może być wysiewana przy temperaturze gleby 7-8°C i sprawdza się na glebach ciężkich, wolno nagrzewających się. Kukurydza flint wymaga wyższej temperatury 10-12°C i jest rekomendowana na gleby lekkie, szybko nagrzewające się. Niestety w praktyce zasada różnicowania terminu siewu w zależności od typu odmiany jest rzadko przestrzegana.
Na jakiej głębokości siać kukurydzę?
Głębokość siewu należy dostosować do typu gleby — na glebach lekkich, szybko przesuszających się, rekomendowany jest siew na głębokości 6-8 cm. Na glebach zwięzłych i wilgotnych kukurydzę można siać płycej, na głębokości 3-4 cm. Prawidłowe dostosowanie głębokości pozwala na optymalne wykorzystanie właściwości gleby.